Ülkemizde savunma sanayinin yerlileşme çalışmalarına ürettiği ürünlerle önemli katkılar sağlayan Menatek Savunma, 1995 yılında Kazım Ünal tarafından kuruldu. Kurulduğu günden bugüne özellikle askeri kara araçlarının binlerce parçasını üreten Menatek, IDEF’21’e hazırlanıyor. Menatek’in savunma sanayimize katkıları ile ilgili görüşlerini almak için bir araya geldiğimiz şirketin ikinci kuşak yöneticileri Naz Ünal ve Mehmet Ali Ünal, sorularımızı yanıtladı.

Naz Hanım isterseniz sizinle başlayalım. Pandemi sürecinin Menatek’e etkisini ile ilgili sizden bir değerlendirme alabilir miyiz?
Pandemi süreci, tüm kesimleri etkilediği gibi bizi de etkiledi. Uzun bir süre ofisten çalışma imkanı bulamadık. Tabi bu dönem iletişim güçlükleri nedeni ile işlerimiz de zorlaştı. Ancak negatif etkilerinin yanında, bir şeyleri uzaktan yapabilmeyi de tecrübe etmiş olduk. Bu tercih ettiğimiz bir durum olmasa da ileriye dönük planlarımızı bu yönlü yapabilmemizi sağladı. Bu doğrultuda da dijitalleşmeye yönelik çabalarımız artı olarak devam ettirmek istiyoruz. Çağımızın da uzaktan çalışma konusunda daha önceden de var olan ve bugün de geldiği noktaya bakarak tecrübe etmekten memnunuz. Pandemi süreci boyunca gerekli önlemleri aldık, bu doğrultuda da çalışanlarımızı koruduk. Bunun neticesinde vaka görülmemesi bizi memnun ediyor. Ancak tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar bizi çok fazla etkilemese de sektörümüzü olumsuz etkiledi. Biz bu noktada çift tedarikçi politikamız ile çalışarak yaşanan sürecin etkilerini bu açıdan da azaltmış olduk.

Naz Hanım buradan 2020 yılını da değerlendirmenizi istesek neler söylemek istersiniz?
2020 yılı bizim için özellikle büyüme rakamlarımızı göz önünde bulundurduğumuzda çok pozitif bir yıldı. Yaklaşık % 300 gibi bir büyüme rakamını yakaladık. İstihdam olarak %200 büyüme oldu. Bu büyüme rakamları çerçevesinde ürünlerimizi çeşitlendirdik, farklı alanlara girdik. Alt markalarımızın yanında alt şirketlerimizi kurduk. Mikro- Mobilite Elektrikli araçlar sektörüne girdik. Yazılım alanındaki çalışmalarımızı şirketleşme boyutuna getirdik. Bunun dışında medikal ekipman alanındaki ticari faaliyetlerimize başladık. Kısacası pandemiye rağmen oldukça pozitif bir yılı geride bıraktık.

Naz Hanım aktardıklarınızdan yola çıkarak gelecek planlarınız ile ilgili neler söylemek istersiniz?
Gelecek için pazarlama alanında daha etkin olabilmek için bu alandaki bütçelerimizi artırdık artırmaya da devam edeceğiz. On sekiz ülkeye ihracat yapıyoruz ve bu rakamı ülke adedi olarak artırmak hedefimiz olduğu gibi bulunduğumuz pazarlardaki etkinliğimizi de artırmak istiyoruz. Bu doğrultuda, 2020 yılında olduğu gibi pozitif büyüme göstereceğimize inanıyoruz.

Mehmet Bey, etkin olduğunuz savunma sanayinde önemli çalışmalara imza atıyorsunuz. Yaptığınız çalışmalar ile ilgili bilgi alabilir miyiz?
Şirket olarak ana işimiz savunma sanayindeki kara araçlarının alt sistemlerini üretmek. Paletli ve tekerlekli kara araçlarının alt sistemlerini üretiyoruz. Ağırlıklı olarak paletli araçların süspansiyon sistemleri, fren sistemleri, yürüyüş aksamları ve güç aktarma sistemlerinin bütün komponentlerini üretiyoruz. Bunun yanında Naz Hanım ile birlikte 2017 yılında aldığımız stratejik karar ile şirket bünyesinde bir Ar-Ge departmanı kurduk. Bu departmanda şuan itibari ile dört farklı ürün grubu geliştirmek için çalışmalar devam ediyor. Bunun yanında ürettiğimiz scooter Ar-Ge departmanımızın başarılarından biridir.

Mehmet Bey, Ar-Ge departmanınızı Ar-Ge merkezine çevirmek gibi bir hedefiniz var mı?
Bunun ile ilgili gerekli çalışmaları başlattık, süreç devam ediyor. Gerekli kriterleri sağladık şuan başvuru aşamasındayız.

Naz Hanım, IDEF’21 Fuarı’na az bir zaman kaldı. Fuar ile ilgili düşüncelerini alabilir miyiz?
Sektörün pandemi sürecinde yediği en büyük darbe fuarlar oldu. IDEF bu alanda ülkemizin imzası, bizim için bu açıdan çok önemli. IDEF’in önceki yıllar gibi olmayacağını tahmin ediyorum. Pandemi süreci nedeni ile geçmişteki kalabalığında olmasını doğru bulmuyorum. Bizim içinde geçmişte olduğu kadar yabancı misafirlerimizi ağırladığımız yoğun bir fuar olmayacaktır. Ancak yine de etkili olacağı kanaatindeyim. Tabii kuru kalabalık olmayacak ama ilgili kişilerin katılımı ile aktif bir çalışma yapabileceğimizi düşünüyorum. Bu açıdan negatif olmadığımı söyleyebilirim. Biz geçmiş yıllarda olduğu gibi aynı titizlikle aynı heyecanla IDEF’21’de yerimizi alacağız. Fuarda Mehmet Bey önderliğinde üretilen scooterların bataryaları le ilgili Aspilsan firması ile bir imza töreni yapıyor olacağız. Bu doğrultuda da bu birlikteliğin uzun yıllar devam edeceği düşüncesindeyim.

Mehmet Bey, savunma sanayinde yerlilik oranlarının artığını ilgililer aktarıyor. Sizin firma olarak yerlilik oranlarının artışına katkınız büyük. Bu noktada konu ile ilgili düşüncelerinizi alabilir miyiz?
Savunma Sanayi Başkanlığı’nın projelerde koymuş olduğu yerlilik şartları, Türkiye’nin bu alanda kendi kendine yetmesi ile ilgili ciddi bir girişim oldu. Türkiye’de çok ciddi üreticilerin doğması sağlandı. Bir ülkenin başına gelebilecek en iyi şeyin ambargo olduğunu düşünenlerdenim. Tarihe baktığımızda da Kıbrıs Barış Harekâtı sonrası uygulanan ambargolar sonrası Aselsan gibi dünyanın en önemli savunma şirketlerinden birinin doğmasına neden oldu. Bir şeyleri yapmak için zorlandığımız anda gerekli girişimleri göstererek yol aldığımızı düşünüyorum. Bu anlamda Menatek, kurulduğu günden beri binlerce parçanın yerlileşmesini sağladı. 25 yıl bu yolla ülkemize hizmet etmiş kurucumuz Kazım Ünal, 2000 yılana kadar yaklaşık 600 kadar parçanın yerlileşmesine katkı sağladı. Sonraki dönemde de bu rakamları binlerle ifade edebiliyoruz. Savunma sanayinin yerli olması oldukça stratejik bir yaklaşımdır. Aksi Allah korusun bir savaş durumunda kendi kendiniz ile baş başa kalabilirsiniz. Bu noktada kendi kendine yetiyor olabilmemiz hem hayrımıza hem de o ülkenin gücüdür diye düşünüyorum.

Savunma sanayindeki üretim kalite standartlarımızın artışına da önemli katkıları olduğu ifade edilmektedir. Mehmet Bey, bu konudaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
Savunma sanayi yapısı gereği teknolojinin öncüsü konumundadır. Bu noktada savunma sanayinin öncülük ettiği teknolojiler, diğer alanlarda da zamanla kullanılmaya başlanmaktadır. Bu durum ülkenin gelişimini de beraberinde getirmektedir. Bunun yanında kalite standartlarımızın gelişimine ve nitelikli insan kaynağımızın gelişimine önemli katkılar sağlayan bir sektördür.

Mehmet Bey, Mikro-Mobilite alanında yaptığınız çalışmalardan bahsetmek isteriz. Bu alanda önemli bir pazar olduğunu düşünerek mi bu alana girdiniz?
Elbette bu alanda önemli bir pazar olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Şuanda dünya genelinde hızla büyüyen pazarlar arasında yer aldığını söyleyebiliriz. Avrupa’da kaldırımların scooter yığınları ile dolu olduğunu gözlemlenebilir. Avrupa’nın çoğu ülkesinde 7-8 farklı firmanın yönettiği uygulamalardan scooter kiralayabilmektesiniz. Dünya’da an itibari ile 200 milyar dolarlık bir pazarın olduğunu söyleyebiliriz. Araştırmalar bu sektörün önümüzdeki on yıl içerisinde 350 milyar dolar mertebelerine çıkabileceğini belirtmektedir. Bu büyümeyi pandeminin de hızlandıracağı kanaatindeyim. Türkiye’de de pazarın hızla büyüdüğünü gözlemlemekteyiz. Biz de bu noktada bu kiralama firmalarının kullanımına sunmak için bir ürün ortaya çıkardık. Bu alanda en büyük üreticilerin Çin’de üretim yaptıklarını gözlemlemekteyiz. Şanda Türkiye’de de montaj yöntemi ile bir firmanın üretim yaptığını görüyoruz.

Mehmet Bey, markanız Boqu Scooter’ı piyasaya sundunuz mu?
Ürünümüz hazır markalarla görüşme halindeyiz. Temmuz ayı itibari ile binli rakamlarla üretime geçiyor olacağız. Önümüzdeki dönemde ülkemizde yaklaşık iki yüz bin adetlik bir scooter pazarının olacağını öngörüyoruz. Bu çerçevede de pazarı %50’sine talibiz. Bunun yanında yurtdışı pazarlarda da etkin olmak için çalışmalarımızı başlattık. Bu noktada en önemli avantajımızın yüksek standartlarda ürettiğimiz ürünümüz olacak. Bugün piyasada olan scooterların ortalama ömürleri 14 ay civarındadır. Bizim piyasaya süreceğimiz ürünün ise ortalama ömrünün üç ila beş yıl olacak.
Kaynak: Euronewsporta