Yurt içinde Türk Silahlı Kuvvetleri, yurt dışında ise NATO üyesi ülkeler ve ABD ağırlıklı olmak üzere 35 ülkede savunma ve havacılık sanayisine yönelik üretim, test ve tedarik hizmetleri sunan Menatek,son 5 yıldaki istikrarlı büyümesini sürdürdü ve 2022 yılını da yüzde 20’lik büyümeyle tamamladı. Menatek, ikinci nesil yöneticileri olan; firmanın Yönetici Ortağı Mehmet Ünal ve İş Geliştirme ve Strateji Direktörü Naz Ünal liderliğinde kurumsallaşma yolculuğunu sürdürürken bir taraftan da yeni coğrafyalara açılma planları yapıyor. Menatek’in yöneticileri, şirketin çalışmalarının güncel durumunu ve hedeflerini, MSI Dergisi okuyucuları için anlattı.


MSI Dergisi: Babanız Kazım Amca’nın vefatının üzerinden yaklaşık 1 yıl geçti. Bu vesileyle kendisini anarak söyleşimize başlamak istiyoruz. Aynı zamanda Menatek’in kurucusu olan Kazım Amca’nın yokluğunda geçen 1 seneyi değerlendirmenizi istesek neler söylersiniz?

Naz ÜNAL: Öncelikli olarak organizasyonel yapımızdaki yenilenmeden bahsetmek gerektiğini düşünüyorum. Şirketimizin kurucusu, babamız Kazım Ünal’ı kaybettikten sonra hızlı bir yeniden yapılanma sürecine girdik. Çünkü o bir şekilde bu şirketteki herkesin hayatına dokunmuştu, varlığı güven veriyordu. Aramızdan ayrılışının tüm çalışanları sarsacağının farkındaydık. Liderimizi bir cuma günü kaybettik; pazartesi günü ise Mehmet Bey ile birlikte işimizin başındaydık. Bizim için kritik bir süreçti. Daha çok çalışmamız, büyümemiz gerekiyordu ve öyle de yaptık.

Öncelikle çalışan sayısı olarak büyümeye gittik. Fakat bu büyümenin yanı sıra tecrübeli insanların ekibe dahil olabileceği pozisyonlar da oluşturmaya ve daha iyi kurgulanmış bir organizasyon yapısına geçmeye başladık. Stratejik aksiyonlar alarak yönetim danışmanlarımızla süreçlerimizi ilerlettik.
Onlardan aldığımız destekle şirketi daha düzenli ve ölçeklendirebileceğimiz bir sisteme oturtmak için çalışmalar yaptık. Finans departmanından insan kaynaklarına, operasyondan ticari birimlerimize kadar her aşamada sistemimizi yeniden yapılandırdık.

Babamız hayattayken atmaya başladığımız kurumsallaşma adımlarını, babamızın vefatının ardından hızlandırdık. Sonuç olarak da bizden bağımsız, bizim daha çok ana kararlar aşamasında kalabileceğimiz bir yapıya doğru kritik adımlar attık.

Menatek, Operasyon Direktörlüğü ve Ticari Direktörlük Altında Yapılandırıldı

MSI Dergisi: Menatek’in yeniden yapılandırılması çalışmaları bugün hangi aşamada? Kurumsallaşma çalışmaları tamamlandı mı?

Naz ÜNAL: Menatek, silahlı kuvvetlerin envanterinde bulunan askeri araçlar ve sektör firmaları için yüksek teknolojili alt sistemler üretmesinin yanı sıra Türkiye’nin ve MENA bölgesinin en büyük tedarik zinciri yöneticisi konumunda. Ayrıca ABD için özel Cage Code (T1978) ile Türkiye’de ana müteahhit olarak çalışan tek firmayız. Kurumsallaşma çalışmalarımızı da bu niteliklerimize uygun şekilde ilerletiyoruz. Bu çalışmaları, tamamlanması gereken bir proje olarak değil, sürekli iyileşme gerektiren bir süreç olarak görüyoruz. Bu sürecin içinde de şirketimizin geçmişten gelen genetik kodları var. Bu kodlara çok dokunmadan, en doğru şekli verebilmek için çalışıyoruz. Bu doğrultuda Menatek, iki ana departman tarafından yönetilecek. Operasyon Direktörlüğü ve Ticari Direktörlük. Şirketin geri kalan tüm birimleri, bu iki ana departman altında yer alacak. Yönetim kadrosu anlamında bazı adımlar attık ve kadromuzu güçlendirdik. Menatek tarihinde ilk defa, kişilere kariyer planı çizebilir hale geldik. Çalışanlarımızın departmanlarında ne kadar süre geçirdiği, geçirmesi  gerektiği ve ulaşabilecekleri en son noktaya kadar artık fikir edinmeye başladığımız bir konumdayız.

MSI Dergisi: Süreç tamamlandığında, operasyonel kararların dışında kalıp yönetim kurulu olarak mı hareket edeceksiniz?

Naz ÜNAL: Babamızın ölümünden sonra bir icra kurulu ve yönetim kurulu kurduk. Artık biraz daha günlük süreçlerin dışına çıktık. Zaten sürekli olarak tüm süreçlerin içinde olmak ilerleyişi de  yavaşlatıyor aslında. Bir de mesleki körlük oluşuyor tabii. Her zaman şunu savundum: Buraya benden çok daha iyi biri gelmeli. Çünkü benim iş tecrübem bu şirketten ibaret. Üzerine ne kadar koyulabilirse koydum; ancak en iyisi bu değil. Farklı yapılarda çalışmış kişilerin Menatek’e yapacağı çok daha fazla katkı olduğunu düşünüyorum. Biz her zaman stratejik vizyonumuzla lider olarak şirketin içerisinde olacağız; ama operatif anlamda artık geride durmamız gereken o kırılma noktasındayız. Mehmet Bey ile birlikte, operasyonel yönetimi, tecrübesi ve vizyonuyla bize değer katacak kişilere bırakacak, onlara yoldaşlık etmeye başlayacağız.

MSI Dergisi: Yeniden yapılanma Menatek genelindeki istihdama nasıl yansıdı?

Mehmet ÜNAL: Menatek şu anda 68 kişi. Roqu Mobility ile birlikte 80 kişi. Ancak büyümemiz devam ediyor. Sene sonuna 100 kişilik bir yapı olacağız gibi görünüyor.

Tasarım Ağırlıklı İşler Arttı

MSI Dergisi: Menatek’in, özellikle son yıllardaki dikkat çeken büyümesi devam ediyor mu?

Naz ÜNAL: Bir yandan kurumsallaşma sürecimize yoğunlaşırken diğer yandan da iş hacmimizi arttıracak adımlar attık. Aldığımız işler hem bütçe hem de hacim olarak artmaya başladı. Artık seri üretim diyebileceğimiz, haftalık sevkiyatlar yapmaya başladığımız bir noktadayız. İhracat  gerçekleştirdiğimiz ülke sayısı 35’e ulaştı. Bunların düzenli olarak en az 10’uyla ticaret yapıyoruz.

Büyüme konusunda da istediğimiz noktadayız. 2022 hedeflerimize ulaştık. TL bazlı yüzde 20’lik bir büyüme yakaladık. 2021 ve 2022, bizim için iç büyüme yılıydı. Buna rağmen hedefimizi tutturduk; ama asıl iş yükü 2023’e devroldu. Ulusal tedarik zincirindeki gecikmeler, herkesin faaliyetlerini olumsuz etkiledi. Bizim de operasyonlarımızdaki gecikmenin temel sebebi bu oldu. Bu yıl aldığımız yeni siparişlerle ilk 6 aylık dönemde, 2023 hedeflerimizi tutturmuş durumdayız. Mehmet ÜNAL: Biz bu süreçte ayrıca, Menatek’in DNA’sı ile uyuşan müşterileri okuyabilmeyi öğrendik. 2023’te daha hedefli, daha stratejik hareket ediyoruz. Pazar analizleri, pazar araştırmaları, bütçe çalışmalarına göre filtreleme yapıyor; oluşan müşteri profiline odaklanarak ilerliyoruz. 2023 ayrıca, hizmet verdiğimiz üst yüklenicilerin, bize tasarım ağırlıklı işler için gelmeye başladığı bir yıl oldu.

NAZ Rulmanları için Dev Anlaşma

MSI Dergisi: Aldığınız işlerde ürünler mi öne çıktı, projeler mi?

Naz ÜNAL: Aslında her ikisi de öne çıktı diyebilirim. NAZ rulmanları (NAZ bearings) tarafında çok güzel gelişmeler yaşandı. Bizim için son derece heyecan veren bir sözleşme imzalayacağız. Bu sözleşme ile NAZ rulmanları, artık bir dünya markası haline gelecek.

MeVu periskop ihracatımız 2023’te yeniden başladı. Burulma mili (torsion bar) artık şirketimizle birlikte anılan bir ürün, sürekli sevkiyatı var. Bunların yanı sıra geçmişten gelen bilgi birikimimiz doğrultusunda artık daha stratejik konulara doğru eğilmeye başladık.

Örneğin bir M113’ün alt takımına parça yapmaktansa M113 için geliştirilmiş bir alt takım tasarlayabiliyoruz. Aslında az önce de vurguladığım üzere, biraz daha tasarım yönümüzü çalıştırmaya başladık. Artık bize farklı coğrafyalardan, global markalardan yürüyen aksam tasarımı talepleri geliyor. Artık bir sonraki adıma, üretimden tasarıma geçmeye başladık ki bu da bizi çok heyecanlandırıyor. Ancak öncelikle şirket içi organizasyonun sürdürülebilirliğini sağlamamız gerekiyor. Sonrasında başarımızı kutlayacağımız noktaya gelebileceğiz.

NAZ rulmanları kanadında birtakım ürün çeşitlendirme çalışmaları başlıyoruz. Yeni ölçülerimiz oldu. Farklı sektörler için globaldeki en büyük oyuncularla görüşmelerimiz devam ediyor. Bu yıl için bizi bekleyen konu yeni bir ürün yapmaktansa var olan ürünlerimize ve organizasyon yapımıza odaklanmaktı ki artık o kırılma evresine geldik.

Menatek Portföyünde Yeni Ürün: Denge Çubuğu

MSI Dergisi: Son bir yıllık dönemde, Avrupa ve NATO ülkelerine yönelik bir açılımınız olduğunu biliyoruz. Bu açılım sürecinde yeni bir ürününüz de oldu mu?

Mehmet ÜNAL: Evet, bu süreçte yeni bir ürünümüz daha oldu. Denge çubuğu (sway bar) ürettik. Müşterilerimizden gelen talep üzerine, Menatek deneyimi ve mühendisliğini kullanarak bu ürünü portföyümüze katmış olduk. Burada ilk bakışta yeni bir tasarım varmış gibi görülmeyebilir. “Burulma milinden ne farkı var?” diye sorulabilir. Ancak bu ürünün arkasında çok önemli bir tecrübe ve bilgi birikimi olduğunun altını çizmeliyim.

Çelik çubuk bükebilen herkes denge çubuğu yapamaz.

Ayrıca Avrupa tarafında beklediğimiz çok büyük işler vardı. İki tanesi sonuçlandı. Bir tanesiyle 3 yıllık; diğeriyle de 3+2 yıllık opsiyonlu olarak 5 yıllık kontrat imzaladık.

Menatek, İhracat Portföyünü Yeni Coğrafyalarda Genişletiyor

MSI Dergisi: Menatek yakın gelecekte yeni bir ürün geliştirmeyi hedefliyor mu?

Naz ÜNAL: Yeni bir üründen çok, mevcut ürünlerimizle yeni coğrafyalardaki yeni müşterilere ulaşabilmeyi hedefliyoruz. Kurguladığımız stratejilerle yeni iş birliklerine ve kabiliyetlerimizi en doğru şekilde kullanacağımız yeni coğrafyalara yoğunlaştık.

Menatek olarak, üretim konusunda ciddi bir bilgi birikimine ve tecrübeye sahibiz. Özellikle Orta Doğu coğrafyasında etkiliyiz. Burada ihracat yaptığımız ülke portföyünü genişletiyoruz. Ürünlerimiz ve  tasarım kabiliyetimizle hem yurt içi hem yurt dışındaki kara aracı modernizasyon projelerinde bundan sonraki dönemde daha aktif olarak yer alacağız.

MSI Dergisi: AS9100 sertifikasyon sürecini 2023 yılının ikinci yarısında tamamlamaya  yönelik planlarınız vardı. Süreç ne aşamada, planlamada bir değişiklik var mı?

Mehmet ÜNAL: AS9100 süreci planladığımız gibi ilerliyor. Ekibimizi daha da genişlettik. Yılsonu itibarıyla sertifikamızı almış olmayı planlıyoruz.

MSI Dergisi: Menatek cephesindeki bu gelişmeler IDEF’e nasıl yansıyacak? IDEF’te öne çıkaracağınız,

ilk kez paylaşacağınız gelişmeler var mı?

Naz ÜNAL: IDEF için çok heyecanlıyız. Fuardaki yerimiz değişti, uluslararası firmaların olduğu alanda

daha büyük bir stantla yer alacağız. Sergileyeceğimiz ürünlerde de çıtayı yükselttik. Önceki yıllarda tek başına parçalar sergilerken, bu yıl montaj boyutuna çıkacağız. Scooterlarımız da fuarda olacak. Fakat sergilemek yerine kullanmayı tercih edeceğiz. Hem bize hem de IDEF ekibine kolaylık sağlayacak.

Menatek Yeni Sektörlere Girmeye Hazırlanıyor

MSI Dergisi: 2023 yılının ikinci yarısı için Menatek’in hedefleri neler?

Naz ÜNAL: Şu anda odaklandığımız ana konuların başında; NAZ rulmanları ve Menatek’in kabiliyetlerini farklı sektörlere, farklı coğrafyalara taşımak geliyor. Örneğin; enerji, demir yolları, iş makinaları, ağır iş makinaları gibi farklı sektörlerin içinde olmak istiyoruz. Bu alanda yaşanan yeni heyecanlı gelişmelerin de katkılarıyla, global rekabetin içinde güçlü bir şekilde bulunabilmek bizim için çok önemli.

MSI Dergisi: Son olarak sizinle Menatek bünyesindeki yeni bir yapılanma olan Roqu Mobility’yi konuşmak istiyoruz. Bu yapılanma ne zaman başladı ve neden böyle bir yapılanmaya ihtiyaç duydunuz?

Naz ÜNAL: Nanobility Technologies şirketimizi, yeni bir marka altında, Roqu Mobility olarak yeniden yapılandırdık. Yeni markamızın adı, İngilizce “robust” ve “quality” kelimelerinin ilk hecelerinin birleşiminden oluşuyor. O taraftaki ekibimizi daha da güçlendiriyoruz.

Roqu Mobility’de hedefimiz, zamansız tasarımlara sahip araçlar üretmek. Her yıl araç tasarlamak yerine, aslında tam bir savunma ve havacılık sanayisi mantığında, araçlarımızı modernize ederek ilerlemek istiyoruz. Peki, neden bu kararı aldık? Çünkü elektrikli araçların çıkış amacının çok dışında ilerleyen bir sanayi var arka planda. Doğayı korumak için ortaya çıkmış bu pazarda, tam tersi yönde bir durum var. Biz bu gidişata dur deyip, doğayı koruma amacına hizmet eden bir marka olma kararı aldık.

Savunma ve havacılık sanayisindeki tecrübemizi de kullanarak, bu misyonuna hizmet eden bir araç üretecek, sonra da bu tasarımı geliştirerek yola devam edeceğiz.

Mehmet ÜNAL: Naz Hanım’ın da söylediği gibi o sektörde ciddi bir atık sorunu yaşanıyor. Bakıyorsunuz bir filoda 300 bin scooter var; iki yılda bir tamamı çöpe atılıyor; 300 bin tane yeni ürün alınıyor. Yani aslında 390 bin lityum iyon batarya çöpe atılıyor. Biz bu noktada hem geri dönüşüm yaparak hem de ürün ömrünü uzatarak doğayı korumak anlamında pozitif bir katkı sağlamaya odaklandık.

MSI Dergisi: Boqu Scooter markası devam ediyor mu?

Naz ÜNAL: Boqu Scooter’ı marka olmaktan çıkarıp ana markamız Roqu Mobility’nin altında konumlandırdık. Boqu, artık Roqu Mobility’nin B2B scooter modellerinin ürün hattı olarak adlandırılacak. Roqu Mobility ana şirket; Boqu ise alt bir marka olarak değerlendirilebilir.

Menatek Yönetici Ortağı Mehmet Ünal ve İş Geliştirme ve Strateji Direktörü Naz Ünal’a, zaman ayırıp sorularımızı cevaplandırdığı ve verdiği bilgiler için okuyucularımız adına teşekkür ediyoruz.

www.savunmahaber.com